Στα πλοκάμια της ζήλιας

Έχετε νιώσει το τσίμπημα της ζήλιας στην καρδιά; Σας έχει τριβελίσει το μυαλό αυτή η αμφιβολία του "αν" και "μήπως" για κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο; Αν ναι, δεν είστε οι μόνοι. Η ζήλια μπορεί να φωλιάσει στην ψυχή και του πιο καλοπροαίρετου ανθρώπου. Θα πρέπει όμως να προσέξουμε μια σημαντική εννοιολογική διαφορά ανάμεσα στη ζήλια και στο φθόνο. Το πρώτο συναίσθημα δεν είναι συνώνυμο του δεύτερου, γιατί το καθένα έχει διαφορετικό  αντικείμενο.  Έτσι, ζηλεύουμε κάτι που ήδη έχουμε και δεν θέλουμε να χάσουμε, ενώ φθονούμε αυτό που δεν έχουμε και επιθυμούμε να αποκτήσουμε: ο υπάλληλος, για παράδειγμα, μπορεί να νιώσει φθόνο για την προαγωγή κάποιου συναδέλφου. Γενικότερα, φθονούμε τους άλλους, γιατί απολαμβάνουν υλικά αγαθά, τα οποία εμείς δεν έχουμε. Στην περίπτωση της ζήλιας όμως, το άτομο έχει ήδη κάτι, π.χ., ένα σύντροφο, την αγάπη των γονιών ή κάποιου αγαπητού προσώπου, και δεν θέλει να χάσει αυτό το "κεκτημένο". Αυτό ακριβώς είναι το είδος του συναισθήματος που βασανίζει πολλά άτομα, άνδρες και γυναίκες, και σε αυτό θα επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας.                                                                                       Δρ. Λίζα Βάρβογλη,                                                                                      Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Ζήλια και έρωτας Ο Latmer, ένας ηθικολόγος των αρχών του 20ού αιώνα, αποκάλεσε τη ζήλια "έγκλημα της σκληρότητας που ακολουθεί τον έρωτα". Ο παγκόσμια γνωστός ψυχοθεραπευτής Albert Ellis -που βασίζει τη θεραπεία του στο πάντρεμα της λογικής με το συναίσθημα- χαρακτηρίζει τη ζήλια "αυτοπροκαλούμενη μιζέρια", με την έννοια ότι το άτομο θέλει και ζηλεύει. Είναι όμως έτσι απλά και ξεκάθαρα τα πράγματα; Ο ζηλιάρης λειτουργεί ψυχολογικά σε ένα κενό, δηλαδή, δεν λαμβάνει απαραιτήτως υπόψη του όλες τις παραμέτρους και τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του. Έτσι, ενώ μπορεί να μην υπάρχει κανένας φανερός λόγος για να ζηλεύει, π.χ., τη γυναίκα του, παρ' όλα αυτά το κάνει. Είναι τέτοια η ένταση του αρνητικού αυτού συναισθήματος, που πραγματικά τυφλώνει τον άνθρωπο και "του καίει τα σωθικά", όπως χαρακτηριστικά περιγράφουν πολλοί. Αυτός που ζηλεύει σε μια σχέση οδηγείται σε πράξεις αρνητικές, ανάλογες των συναισθημάτων του, με αποτέλεσμα η παρουσία του στη ζωή κάποιου άλλου να γίνεται από δυσάρεστη έως ανυπόφορη. Από την άλλη πλευρά, σε στιγμές "ψυχολογικής διαύγειας", ο ζηλιάρης παραδέχεται ότι οι πράξεις του δυσαρεστούν και τον αποδέκτη του συναισθήματος αυτού και τον ίδιο. Παρ' όλα αυτά, δεν μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του και εξακολουθεί να κάνει τα ίδια λάθη, για τα οποία τον κατηγορεί ο σύντροφός του αλλά και ο ίδιος αναγνωρίζει στον εαυτό του. Μπορεί να λυθεί το πρόβλημα της ζήλιας; Υπάρχει λύση, αλλά πρέπει να τονίσουμε ότι το πρόβλημα αυτό δεν αντιμετωπίζεται από τη μια στιγμή στην άλλη και ότι χρειάζεται να καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια και από τις δύο πλευρές. Η ζήλια αποτελεί συνήθως τον καθρέφτη των φόβων και της ανασφάλειας που αισθάνεται (είτε το παραδέχεται είτε όχι) το άτομο που ζηλεύει. Αν και η συμπεριφορά του συντρόφου του μπορεί να του δίνει ερείσματα να ζηλεύει, σε γενικές γραμμές η ζήλια πηγάζει από τον εσωτερικό κόσμο του ατόμου. Έτσι, μια ειλικρινής συζήτηση ανάμεσα στους συντρόφους μπορεί να βοηθήσει να ξεκαθαριστούν κάποια πράγματα, αλλά δεν θα εξαλείψει απαραιτήτως το πρόβλημα. Το πιο σημαντικό για το άτομο που αισθάνεται ζήλια είναι να εξετάσει τα αίτια αυτού του βασανιστικού συναισθήματος, τους βαθύτερους φόβους και τις επιθυμίες του και τον τρόπο με τον οποίο επιδρούν όλα αυτά στις σχέσεις και τη ζωή του. Συχνά, η βοήθεια του ειδικού είναι καταλυτική, για να αισθανθεί το άτομο ελεύθερο και να βιώσει τις σχέσεις του χωρίς τις αρνητικές συνέπειες αυτού του πάθους. περισσότερα in.gr